بمب الکترومغناطیس:سلاح مهربان

بمب الکترومغناطیس:ویرانگرترین سلاح،باوجدانترین سلاح 

بمب های الکترومغناطیس بمب هایی هستند که برای تخریب هدف،از یک پالس شدید الکترومغناطیس بهره می برند.اثرات مخرب پالس الکترومغناطیس،تمام سامانه های الکتریکی و الکترونیکی در شعاع تخریب را از کار می اندازد. از آنجاییکه بدن موجودات زنده و از جمله انسان در مقابل امواج الکترومغناطیس مقاوم است،لذا انفجار این نوع بمب تلفات انسانی به همراه ندارد،اما اثرات مخرب آن بر روی سامانه های اطلاعاتی،بویژه انواع بمب های الکترومغناطیس با فناوری هسته ای که شعاع تخریب بسیار گسترده ای دارند،عملا جامعه هدف را به پیش از عصر اطاعات باز میگرداند. این مقاله سعی دارد بطور اجمالی جوانب فنی و عملیاتی کاربرد این سلاح،مبانی و راهکارهای احتمالی دفاع در برابر آن را مرور نماید.

دفاع در مقابل بمب های الکترومغناطیس

مهمات الکترومغناطیسی را می توان بویسه بمب های هدایت شونده و غیر قابل هدایت،موشک های کروز،گلوله های توپخانه و موشک های بالستیک پرتاب نمودو لذا شاید نخستین دفاع علیه بمب های الکترومغناطیسی ممانعت از پرتاب بمب یا موشک از طریق انهدام هواپیمای حامل بمب یا موشک یا انهدام سکوی پرتاب بمب یا موشک یاشد.این شیوه دفاعی همیشه عملی نبوده و لذا سامانه های که احتمالا در معرض تاثیرات الکترومغناطیس قرار میگیرند لازم است به طور الکترومغناطیسی مقاوم شوند.استفاده از پوششی که مانع از عبور میدان مغناطیسی می شود از مهم ترین تدابیر است.این شکل دفاع می تواند با پوشاندن کامل وسایل در پوشش هادی الکتریکی موسوم به پوشش فاراده انجام شود.وقتی پالس الکترومغناطیس به این پوشش برخورد کند،انرژی آن به وسیله مواد هادی پوشش جذب شده و لذا سامانه های درون پوشش کاملا مصون می مانند.این اثر مشابه زمانی می باشد که یک هواپیما به رعد و برق برخورد می کند،در این شرایط پوسته بیرونی هواپیما انرژی را در بیرون بدنه جریان داده و تخلیه می کند،به گونه ای که هیچ سامانه ای درون هواپیما آسیب نمی بیند.برای محافظت صحیح یک سامانه،باید اطمینان نمود که تمام ورودی های آن سامانه دارای پوشش بوده و بدون پوشش فاراده رها نشده باشند.هیمن موضوع نیز به عنوان ضعف عمده این روش تلقی می شود،زیرا غالبا سامانه های تحت پوشش به هر دلیل نیازمند ارتباط با محیط خارج از پوشش می باشند.کابلهای انتقال نیرو،سیم های ارتباطی و اطلاعاتی و حتی آنتن های فرستنده و گیرنده از کانالهای ارتباطی سامانه با محیط  بیرون از پوشش می باشند.در مجموع هر سیمی که به پوشش وارد می شود یک کانال بالقوه برای انتقال موج قدرتمند انرژی و پالس الکترومغناطیس به درون پوشش فاراده و تخریب وسایل بوده و در عمل پوشش فاراده را بی تاثیر می سازد.حتی با فرض برآورده کردن این الزامات،مقاومت سامانه درون پوشش به شدت پالس الکترومغناطیسی بمب و مقاومت پوشش فاراده روی سامانه وابسته است.لذا با توجه به سطح اهمیت سامانه تحت پوشش،طراحی دقیق پوشش و در نظر گرفتن تمام جوانب هایز اهمیت است.از طرف دیگر فناوری گرمایونی(تجهیزات لوله های خلا)در مقایسه با فناوری حالت جامد یا همان ترانزیستوری در مقابل سلاح های الکترومغناطیسی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند.بنابراین سلاح های مورد نیاز برای تخریب رایانه ها و سامانه های با فناوری حالت جامد،کمترین تخریب یا عملا هیچ گونه تخریبی در سامانه های با فناوری گرمایونی ایجاد میکند.بنابر این سلاح های الکترومغناطیسی تخریب موثری بر چنین اهدافی ایجاد نمیکنند.

نتیجه گیری

بمب های الکترومغناطیسی را شاید بتوان سلاح حای کشتار الکتریکی نامید که طیف وسیعی از اهداف الکتریکی و الکترونیکی را در بر میگیرند.قابلیت تخریبی آنها نتایج جبران ناپذیری روی سامانه های اطلاعاتی و تاسیسات ارتباطی حریف بر جای می گذارد،لذا این نوع مهمات نقش قاطعی در فرایند جنگ اطلاعات ایفا می کنند.بهره مندی از دانش بمب های الکترومغناطیسی بویژه نوع غیر هسته ای مبتنی بر فن آوریFCG که دست یافتنی تر نیز می باشد،علاوه بر ایجاد آشنایی عملی با این سامانه و تاثیرات آن،امکان به کار گیری و راهکارهای مقابله با اثرات آنرا نیز فراهم می نماید،راهکارهایی که هرچه زودتر باید اندیشیده شوند.از کار افتادن سامانه های راداری و موشکی،تاسیسات ارتباطی و هوانوردی،عملا مختل کننده هرگونه واکنش دفاعی مناسب در مقابل حریف می باشد.نیروهای نظامی پیشرفته تر به علت وجود تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی بیشتر،در مقابل بمب های الکترومغناطیس آسیب پذیر تر هستند.قطعا در هر گونه درگیری احتمالی با یک نیروی نظامی متکی به تجهیزات مدرن و پیشرفته الکترونیک،استفاده از یک بمب الکترومغناطیس ناثیرات مرگبارتری برای آنها به همراه خواهد داشت که به عنوان یک نقطه قوت برای حریف ضعیف تر از بعد نظامی می تواند در نظر گرفته شود.از طرف دیگر با توجه به در دسترس قرار گرفتن فناوریهای پیشرفته غیر نظامی که امکان استفاده نظامی را فراهم می کند،احتمال ساخت بمب های الکترومغناطیسی در کاربردهای تروریستی افزایش می یابد.از آنجا که این نوع بمب تلفات انسانی به همراه ندارد افکار عمومی را تحریک نکرده و کشورهای هدف در شرایط دشوای قرار میگیرند.لذا حرکت سریع به منظور کسب این فناوری حیاتی مینماید.