در باره ی تلفن همراه

فناوری های جدید و دو دهه اخیر تاثیرات بسیاری بر زندگی ما داشته اند و تا حد زیادی سبک زندگی را تغییر داده اند،تلفن همراه فیزیکی از انواع پدیده هایی است که زندگی جوامع بشری را تحت الشعاع قرارداده است.در همین راستا،نخستین مرحله از راه اندازی سیستم تلفن همراه در سال 73 با دایری 9200 شماره در شهر تهران آغاز به کار کرد.بنابراین با توجه به نیاز و تقاضای مردم به این پدیده فعالیت هایی متناسب با جهت گیری جهانی برای توسعه شبکه تلفن همراه در اهداف عالی مجموعه مخابرات کشور قرارگرفت.در پایان سال 82، این شبکه دارای 3 میلیون و 450 هزار مشترک بود که این تعداد،با عملکردی معادل یک میلیون و 630 هزار شماره در سال 83 به 5 میلیون و 75 هزار شماره،در حال حاضر،رسیده است.اکنون شبکه تلفن همراه علاوه براین،افزایش بیش از 25هزار کیلومتر جاده و 851 شهر تحت پوشش این سیستم را پیش رو دارید.

بر این اساس در طول برنامه سوم 4 میلیون و 590 شماره تلفن همراه واگذار شد.که با 934.8 در صد رشد رو به رو بوده است و ضریب نفوذ تلفن همراه از 0.78 در ابتدای برنامه سوم به 7.50 در انتهای برنامه افزایش پیدا کرد و سه استان اول از نظر ضریب نفوذ در پایان برنامه سوم تهران،اصفهان و یزد بودند و نیز از نظر عملکرد واگذاری تلفن همراه تهران،اصفهان و فارس اول بودند.

در راستای توسعه تلفن همراه‌، وزارت ارتباطات و اطلاعات شرکت مخابرات ایران قرارداد واگذاری 2میلیون شماره تلفن همراه اعتباری را نیز با بخش خصوصی امضا کرده که تاکنون بیش از 426 هزار شماره از حجم قرارداد واگذار شده و همچنین در نظر دارد، با اپراتور دوم وسوم نیز قرارداد توسعه شبکه تلفن همراه را منعقد کند. سرویس‌های ویژه تلفن همراه که مشترکین از آنهابهره‌مند می‌شوند، شامل انتقال و انتظار مکالمه‌، نمایشگر شماره‌، سرویس FDN، امکان دسترسیمحدود، اتصال به نمابر و دیتا، سرویس SMS و VMS (صندوق صوتی‌) و سرویس رومینگ بین‌المللمی‌باشد. رومینگ بین‌الملل اکنون با 78 کشور ارتباط برقرار می‌کند و در آینده نیز رو به افزایش است

« تلفن همراه ماهواره‌ای »

شرکت مخابرات ایران و شرکت ارتباطات ماهواره‌ای بین‌المللی ثریا (امارات متحده عربی) برای عرضه‌ی خدمات تلفن همراه ماهواره‌ای در ایران ، قراردادی منعقد کردند و برای اجرایی شدن آن ، هماهنگی های لازم صورت گرفت.



سیستم ارتباطات تلفن ماهواره‌ای همراه ، به کمک ماهواره ، ارتباط می‌دهد و مکمل شبکه‌های تلفن همراه GSM است .

کاربرد تلفن همراه ماهواره‌ای ، عموماً برای نقاطی است که اولاً امکان پوشش ارتباطی با تلفنهای معمولی را ندارد و ثانیاً کسانی تمایل دارند از این سیستم ارتباطی برای مراودات بین‌المللی استفاده کنند. تلفن همراه ماهواره‌ای (ثریا) در حال حاضر 99 کشور را پوشش می‌دهد که عمدتاً کشورهای خاورمیانه ، آسیای میانه ، هند ، شمال آفریقا و برخی کشورهای اروپایی است . ضمناً واگذاری تلفن همراه ماهواره‌ای (ثریا) در سطح کل کشور آغاز گردیده است.

سیر و تحول تلفن همراه در جهان

امروز در جهان ارتباطات، تلفن به عنوان یک وسیله ی ارتباط شخصی بیشترین موارد استفاده را داراست.

فکر متحرک یا سیار کردن تلفن و به کارگیری آن در مکان های مختلف به منظور بهره گیری بیشتر از این وسیله، از دهه ی 1960 میلادی در کشور های اسکاندیناوی( سوئد، نروژ، دانمارک،فنلاند ) پا گرفت و در اواخر آن دهه، اولین تلفن نقطه به نقطه به کار گرفته شد که نقطه ى عطفی در روند مخابراتی به شمار آمد و این ایده ی انسان به تحقق پیوست.

این فناوری در سال 1975 میلادی از سوی کشور های اسکاندیناوی با سیستم آنالوگ به بازار عرضه شد.

اولین شبکه ی تلفن متحرک NMT ( Nordic Mobile Telephone ) نیز از سوی همین کشورها راه اندازی گردید. در اوایل سال 1980 میلادی، استفاده از تلفن های دیجیتالی در اتومبیل مورد توجه قرار گرفت.

در سال 1977 میلادی کانادا اولین شبکه ی اطلاعات عمومی را طراحی و راه اندازی کرد. شبکه های عمومی اطلاع رسانی جهانی با استفاده از کامپیوتر، ماهواره و گیرنده ها و فرستنده های میکروویو به وجود آمده است.

در سال 1983 میلادی امریکا سیستم NMT ( Nordic Mobile Telephone ) را وارد بازار کرد.

ژاپن نیز سومین کشور در جهان بود که سیستم سیار خود را با ویژگی های دو نوع اسکاندیناوی و امریکایی به نام HCMS عرضه کرد و سپس سیستم NTT با قابلیت اتصال به شبکه را ایجاد نمود. انگلستان در سال 1985 میلادی با عرضه ی سیستم TACS بود، به گروه دارندگان تلفن سیار پیوست و سپس ایرلند نیز این سیستم را پذیرفت. پس از این تاریخ، سیستم NMT با فرکانس 450 مگا هرتز در کشورهای دانمارک، نروژ، سوئد و فنلاند مورد استفاده قرارگرفت. فادور نیز به شبکه ی استفاده کنندگان از این سیستم پیوستند.

هلند، لوکزامبورگ و بلژیک با تغییر جزئی آن را پذیرفتند و در سال 1989 قبرس نیز به این شبکه پیوست. در این زمان بود که کانادا سیستم AMPS آمریکا را پذیرفت.

در سال 1985 میلادی انستیتو ETSI - EUROPEAN TELECOMMUNICATION STANDARD INSTITUTE متشکل از 17 کشور اروپایی درصدد طراحی و ابداع یک استاندارد مشترک برای تاسیس شبکه ی سلولی برآمد تا این استاندارد به صورت هماهنگ، طرح تلفن سیار دیجیتال را اجرا کند، این استاندارد GSM نام گرفت. در حال حاضر، استاندارد GSM شامل سه سیستم است که عملکردهای اساسی کاملاُ یکسانی دارند ولی باند فرکانس آنها متفاوت است.

در سال 1986 میلادی شبکه ی جهانی اطلاع رسانی اینترنت، فراگیرترین شبکه ی اطلاع رسانی بین الملل، راه اندازی شد و در سال 1987 میلادی طرح باند باریک انتخاب شد و در همان تاریخ 13 کشور اروپایی یادداشت تفاهمی تحت عنوان MOU ( MEMORANDUM OF UNDER STANIG ) امضا کردند، مبنی بر اینکه هر عضو متعهد شد تمام مشخصات GMS را رعایت کند. همچنین با موافقت این 13 کشورن بازار بزرگی نیز برای فعالیت های تجاری در این زمینه باز شد. با گسترش شبکه های اطلاع رسانی عمومی در کنار شبکه های تلفنی، نیاز به یکپارچه سازی آنها در دهه ی 1980 میلادی احساس شد و منجر به ایجاد شبکه ی ISDN گردید. شبکه ی ISDN در پی تحقیقات و تلاش های دانشمندان در زمینه ی فناوری دستگاه های رقمی یاد دیجیتال در دهه ی 1960 بوجود آمد. در سیستم دیجیتال، ارتباط قطعات ، دستگاه ها و تجهیزات، براساس دیجیت ( اعداد) است و کار مکانیکی در آن بسیار کم و فاقد صدا و حرکت است.

شبکه ی ISDN ( شبکه ی رقمی خدمات مجتمع ) در اواسط این دهه به منظور مطالعه به اتحادیه بین المللی ارتباطات دور ارائه شد.

این شبکه که تا کنون درچندین کشور راه اندازی شده است، نوعی شبکه ی کلید ی بسته ای است که در آن، خدمات صدا و داده از طریق وسایل کلیدرنی(سوتیچینگ) ارائه می شود. این فناوری در تبادل اطلاعات با حجم بالا و کثرت تقاضا در مورد ارتباط تلفنی، کامپیوترهای مادر، پایانه های کامپیوتری و خدمات دیگری که مستلزم سازگاری با شبکه های دیگر است، قابلیت انعطاف و کارایی بیشتر و هزینه ی کمتری دارد.

از جمله دیگر فناوری هایی که در دهه های اخیر مورد استفاده قرار گرفته است، ویدئوکنفرانس و شبکه های چند منظوره ( مولتی مدیا ) است که در دهه ی 1970 توسط شرکت ATST در نیویورک عرضه شد. در این شبکه ها با بهره گیری از فناوری های سوئیچ TDM همگام با انتقال صورت برروی یک زوج سیم ، تصویر و داده نیز منتقل می شود در امکان کنترل از راه دور فراهم می گردد.

نسل اول تلفن های همراه در سال 1979 میلادی برای استفاده ی تجاری در امریکا و ژاپن به کار گرفته شد.

این تلفن ها که از سیستم مخابرات سلولی استفاده می کردند، بعد ها تکامل پیدا کردند که این تکامل منجر به پیدایش نسل دوم تلفن همراه و سیستم های دیجیتالی شد. تکامل این سیستم نیز که امکان شنود در آن کمتر بود و افزایش تعداد مشترکان را به همراه داشت، باعث پدید آمدن نسل سوم تلفن همراه شد، به طوریکه ْارتباطات سیار بین المللی 2000 ْ دیدگاه ITU در مورد ارتباطات سیار در قرن بیست و یکم است.

IMT-2000 یک ارتباط موبایل پیشرفته برای تهیه ی سرویس های مخابراتی در مقیاس جهانی بدون در نظر گرفتن مکان شبکه و ترمینال استفاده شده است. با یکپارچگی سیستم های موبایل زمینی و ماهواره ای، انواع مختلفی از دسترسی بی سیم به صورت جهانی، شامل سرویسهای موجود در شبکه ی مخابراتی ثابت و سرویس هایی که برای استفاده کنندگان موبایل تعیین گردیده است، عملی خواهد گردید . IMT-2000 استفاده از انواع ترمینال های موبایل را که با شبکه های زمینی یا ماهواره ای در ارتباط می باشند و همچنین ترمینال هایی را که برای کاربری ثابت و یا سیار طراحی گردیده است، امکان پذیر می نماید.

سیر و تحول تلفن همراه در ایران و وضعیت موجود

بهره برداری از اولین فاز شبکه ی تلفن همراه کشور در مرداد ماه سال 1373 در شهر تهران با استفاده از 176 فرستنده و گیرنده در 24 ایستگاه رادیویی و با ظرفیت 9200 شماره آغاز شد.

به دنبال استقبال غیرمنتظره مشترکین از این پدیده ، شرکت مخابرات ایران در صدد گسترش پوشش آن از تهران به کل کشور بر آمد، به طوری که در سال 1374 تعداد تلفن های دایری به 15907 شماره افزایش یافت و افزون بر تهران ، شهرهای مشهد، اهواز، تبریز، اصفهان و شیراز نیز زیر پوشش شبکه ی تلفن همراه قرار گرفت.

گسترش شبکه ی ارتباطات سیار در سالهای بعد نیز ادامه یافت، به طوری که در سال 1375 علاوه بر شهرهای یاد شده 28 شهر دیگر به این شبکه پیوست، ضمن آنکه تعداد تلفن های دایر شده در این سال به 59967 شماره بالغ گشت و در پایان سال 1382 به 3449878 شماره رسید.

در همین خصوص و در راستای سیاست برخورداری کلیه ی اقشار کشور، اعم از ساکنین شهرهای کوچک و بزرگ از امکانات ارتباطی ، تعداد شهرهای تحت پوشش تلفن همراه از 134 شهر در آغاز سال 76 به 667 شهر در پایان سال 82 رسیده است.

هم اکنون شبکه ارتباطات سیار کشور دارای هشت میلیون و 510 هزار مشترک، 999 شهر و 26 هزار کیلومتر جاده تحت پوشش، ضریب نفوذ معادل 12.43 درصد، ارتباط رومینگ بین الملل با 78 کشور جهان، بهره مندی 8.5 میلیون مشترک از سرویس SMS و 220 هزار مشترک از سرویس VMS می باشد.